Qua 17 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 44-CT/TW ngày 20-9-1994 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VII) về “Mở rộng và đổi mới hoạt động đối ngoại nhân dân”, công tác đối ngoại nhân dân của thành phố đã đạt được những kết quả quan trọng; nhận thức về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân trong hệ thống chính trị thành phố được nâng lên; Mặt trận Tổ quốc, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị, các đoàn thể chính trị - xã hội thành phố đã phối hợp với cơ quan chuyên trách đối ngoại thành phố tổ chức các sự kiện, hoạt động đối ngoại trên lĩnh vực văn hóa, hòa bình, đoàn kết, hữu nghị, hợp tác nhân dân, giới thiệu với bạn bè quốc tế về tình hình kinh tế - văn hóa - xã hội, tiềm năng hợp tác đầu tư, về địa chí và con người thành phố, góp phần xây dựng lòng tin và sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế. Công tác đối ngoại nhân dân của thành phố cùng với cả nước, đã góp phần tích cực vào việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác, tạo điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, nâng cao vị thế và uy tín của nước ta trên trường quốc tế, đồng thời góp phần vào cuộc đấu tranh chung vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Đối ngoại nhân dân đã cùng với đối ngoại của Đảng và ngoại giao Nhà nước tạo nên sức mạnh tổng hợp, thực hiện thắng lợi đường lối và chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước.
Tuy nhiên, một số cấp ủy và chính quyền nhận thức chưa đầy đủ, chưa sâu sắc về vị trí và vai trò của công tác đối ngoại nhân dân, chưa quan tâm đúng mức và tạo điều kiện cho các hoạt động đối ngoại nhân dân; hoạt động đối ngoại của một số đoàn thể chính trị - xã hội và tổ chức nhân dân có lúc còn thụ động, thiếu linh hoạt; một số ít hội thành viên thuộc Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố chậm đổi mới nội dung và phương thức hoạt động; công tác phối hợp hoạt động đối ngoại nhân dân giữa các sở, ban, ngành, cơ quan chuyên trách đối ngoại và một số đoàn thể chính trị - xã hội thành phố chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ; năng lực một số cán bộ hoạt động đối ngoại nhân dân chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Để thực hiện đạt hiệu quả Chỉ thị số 04-CT/TW ngày 6-7-2011 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về “Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới”, Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu:
Các cấp ủy đảng, đảng đoàn, ban cán sự đảng:
1. Tổ chức triển khai, quán triệt và thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư về “tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới”, các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và chương trình hành động, thông tri của Ban Thường vụ Thành ủy về công tác đối ngoại nhân dân, về củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị thành phố, nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong toàn hệ thống chính trị về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân, xác định đối ngoại nhân dân là bộ phận cấu thành của công tác đối ngoại chung của Đảng và Nhà nước ta. Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và nhân dân thành phố mà nòng cốt là Mặt trận Tổ quốc, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị, các đoàn thể chính trị - xã hội thành phố và các tổ chức nhân dân.
2. Cụ thể hóa đường lối, quan điểm, mục tiêu công tác đối ngoại, ngoại giao nói chung và công tác đối ngoại nhân dân thành chương trình, kế hoạch công tác hàng năm của cấp ủy; thực hiện phân cấp quản lý các hoạt động đối ngoại theo Quyết định số 295-QĐ/TW ngày 23-3-2010 của Bộ Chính trị (khóa X) về ban hành Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức nhân dân, cá nhân tham gia hoạt động đối ngoại nhân nhân; kịp thời tổng kết thực tiễn, góp phần phát triển lý luận, tham mưu, đề xuất bổ sung chủ trương, chính sách về công tác đối ngoại nhân dân trên địa bàn thành phố, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ công tác đối ngoại đã đề ra trong Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết Đại hội IX Đảng bộ thành phố.
3. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại, làm cho bạn bè quốc tế và nhân dân thế giới ngày càng hiểu đúng và đầy đủ hơn về đất nước và con người Việt Nam, về đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và công cuộc đổi mới của Đảng ta; xây dựng và tăng cường tình cảm hữu nghị của nhân dân các nước với nhân dân ta và của nhân dân ta với nhân dân các nước, góp phần nâng cao hiểu biết và nhận thức của các tầng lớp nhân dân thành phố về chính sách đối ngoại của Đảng, về tình hình thế giới; làm tốt công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài hướng về Tổ quốc, tích cực tham gia xây dựng thành phố và đất nước, phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa nước ta với các nước. Huy động sự tham gia của các tổ chức và các tầng lớp nhân dân vào các hoạt động đấu tranh chống lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ đất nước.
4. Triển khai công tác đối ngoại nhân dân, bảo đảm đúng đường lối đối ngoại và sự lãnh đạo của Đảng, giữ vững nguyên tắc độc lập, tự chủ, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết; chú trọng tăng cường tình hữu nghị, thúc đẩy quan hệ hợp tác về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; chủ động làm tốt công tác vận động các nguồn lực và nâng cao hiệu quả hợp tác với các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế; tranh thủ sự ủng hộ và giúp đỡ rộng rãi của bạn bè quốc tế, tăng cường quan hệ với các lực lượng yêu chuộng hòa bình và tiến bộ thế giới; đồng thời mở rộng quan hệ với các tổ chức, cá nhân và nhân sĩ nước ngoài, tranh thủ tình cảm và sự ủng hộ đối với Việt Nam, phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của từng đối tác.
5. Quan tâm kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu quả; quan tâm lựa chọn, bố trí những cán bộ có năng lực, uy tín, tâm huyết, có kinh nghiệm làm công tác đối ngoại nhân dân làm việc tại Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội thành phố; làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất, năng lực, có kiến thức nghiệp vụ đối ngoại, giỏi ngoại ngữ..., đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới. Mặt trận Tổ quốc và mỗi đoàn thể chính trị - xã hội thành phố phân công một đồng chí lãnh đạo phụ trách công tác đối ngoại (trong đó có nhiệm vụ đối ngoại nhân dân).
______________________________________________________(*) Trích Thông tri 11-TT/TU ngày 24-10-2011 của Thành ủy TPHCM về tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới.