1. Trong thời gian qua công tác kiểm tra, giám sát của Đảng ở quận Bình Thạnh được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, có nhiều đổi mới và đạt được kết quả tốt. Ban Thường vụ Quận ủy đã tổ chức quán triệt Quyết định số 25-QĐ/TW ngày 24-11-2006 của Bộ Chính trị “Hướng dẫn thực hiện các quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng trong Chương VII và Chương VIII Điều lệ Đảng khoá X”; Nghị quyết số 14-NQ/TW ngày 30-7-2007 của Ban Chấp hành Trung ương khoá X về “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng” cho các đồng chí cán bộ chủ chốt, cấp ủy và các đồng chí UBKT cơ sở; triển khai Quy định 115-QĐ/TW ngày 7-12-2007 của Bộ Chính trị và Hướng dẫn số 12-HD/TW của UBKT Trung ương về hướng dẫn thực hiện Quy định 115-QĐ/TW quy định về những điều đảng viên không được làm; triển khai Quy định số 94-QĐ/TW ngày 15-10-2007 của Bộ Chính trị và Hướng dẫn số 11-HD/TW của UBKT Trung ương về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm; tổ chức triển khai học tập, quán triệt các văn bản quy định, quy chế, hướng dẫn liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát như Quyết định số 58-QĐ/TW ngày 7-5-2007 của Bộ Chính trị về quyết định ban hành Quy chế về chế độ kiểm tra, giám sát công tác cán bộ; Quyết định số 158-QĐ/TW ngày 12-5-2008 về Quy chế chất vấn trong Đảng, các hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương hướng dẫn nghiệp vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng.
Trong nhiệm kỳ qua, Quận ủy và cấp ủy cơ sở đảng tiến hành 325 cuộc kiểm tra và 81 cuộc giám sát chuyên đề, UBKT Quận ủy và cơ sở đã kiểm tra 22 tổ chức đảng và 169 đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, qua kiểm tra kết luận 18 tổ chức đảng và 148 đảng viên có vi phạm; tiến hành 35 cuộc giám sát chuyên đề đối với 26 tổ chức đảng và 9 đảng viên. Việc kiểm tra, giám sát được mở rộng với nhiều nội dung trọng tâm, trọng điểm nhằm thực hiện hoàn thành Nghị quyết của Đảng bộ quận và cơ sở đề ra.
Kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của UBKT các cấp. Trong thời gian vừa qua, việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm của UBKT Quận ủy và ở cơ sở đã có sự chuyển biến, tiến bộ rõ rệt cả về lượng và chất. Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên đã nhận thức rõ hơn tính cấp thiết của việc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, nên đã tăng cường chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ và tạo điều kiện cho UBKT tiến hành kiểm tra tốt hơn. Tính chiến đấu của nhiều cấp ủy được đề cao, trong đấu tranh tự phê bình và phê bình thẳng thắn, khách quan hơn, nên phần lớn những đơn vị sau kiểm tra tốt hơn lên. Số cuộc kiểm tra trong nhiệm kỳ vừa qua 169 (tăng hơn so với nhiệm kỳ trước), tính chất và vụ việc cũng phức tạp hơn nhưng số trường hợp phải xem xét xử lý kỷ luật ít hơn. Điều đó cho thấy việc xác định kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm là nhiệm vụ trọng tâm của UBKT các cấp đã góp phần chủ động ngăn ngừa vi phạm, tiêu cực của cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng, tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đề cao kỷ cương, kỷ luật trong Đảng.
2. Tuy UBKT các cấp đã có cố gắng, tạo được chuyển biến tích cực trong thực hiện nhiệm vụ nhưng kết quả chưa tương xứng với đòi hỏi thực tế và tình hình vi phạm của đảng viên và tổ chức đảng; chưa tập trung kiểm tra được nhiều ở những lĩnh vực, địa bàn có nhiều dấu hiệu vi phạm và dễ phát sinh vi phạm, những đối tượng chủ chốt là cấp ủy viên cùng cấp và cán bộ thuộc diện cấp ủy quản lý; có những vi phạm từ nhiều năm trước, nhưng chậm được phát hiện và kiểm tra. Vì vậy đã hạn chế việc chủ động phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm, nhất là ngăn ngừa tệ quan liêu tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong Đảng. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do UBKT ở một số cơ sở tính chiến đấu chưa cao, còn nể nang, né tránh, ngại va chạm, thụ động trong phát hiện dấu hiệu vi phạm. Đảng viên và tổ chức đảng được kiểm tra nhận thức chưa đầy đủ về ý nghĩa của công tác kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm là nhằm phòng ngừa vi phạm, giáo dục đảng viên và tổ chức đảng nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật, nên còn định kiến, mặc cảm, thiếu cộng tác khi được kiểm tra. Một số ít cấp ủy, tổ chức đảng ở các cấp do nhận thức chưa đúng, sợ khuyết điểm, “chủ nghĩa thành tích” còn nặng nề, sợ mất cán bộ, sợ ảnh hưởng đến thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, đơn vị nên không muốn kiểm tra hoặc thiếu quan tâm lãnh đạo chỉ đạo UBKT thực hiện nhiệm vụ.
Lâu nay vẫn có người cho rằng, kiểm tra là tìm thiếu sót, khuyết điểm, những người làm công tác kiểm tra là “bới lông tìm vết”. Thực tế công tác kiểm tra trong Đảng vẫn còn yếu, chất lượng và hiệu quả kiểm tra chưa cao, nhiều khuyết điểm, sai lầm của đảng viên và tổ chức đảng chậm được phát hiện và khắc phục; chưa coi trọng kiểm tra phòng ngừa phát huy nhân tố tích cực. Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng chưa làm tốt công tác kiểm tra và thi hành kỷ luật trong Đảng. Công tác giám sát trong Đảng và công tác giám sát của nhân dân đối với các hoạt động của Đảng, Nhà nước, cán bộ, đảng viên chưa được quan tâm, chưa đáp ứng yêu cầu công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới. Tệ quan liêu, tham nhũng, suy thoái về chính trị, đạo đức lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên hiện nay chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, nguyên nhân chính là do công tác kiểm tra, giám sát chưa được nhận thức đúng và hành động quyết liệt từ cán bộ đảng viên đến tất cả các cấp ủy đảng.
Nhìn chung, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng những năm qua chưa tốt, nhiều vụ việc vi phạm kỷ luật Đảng và pháp luật Nhà nước, nhưng tổ chức đảng ở cơ sở không phát hiện được, không có khả năng ngăn chặn và xử lý kịp thời. Cấp ủy, đảng viên chưa chủ động, tích cực kiểm tra, giám sát nên hầu hết các vụ tham nhũng, tiêu cực không phải do cấp ủy, đảng viên, cơ quan kiểm tra trong tổ chức đảng đó phát hiện được mà chủ yếu do nhân dân phát hiện, tố cáo hoặc báo chí nêu ra...
3. Để khắc phục những yếu kém, tồn tại, thực hiện với hiệu quả cao nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát, trong đó có nhiệm vụ kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm, cần thực hiện tốt một số giải pháp:
Một là, phải tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho các cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên về mục đích, ý nghĩa, tác dụng của việc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. Từ đó, tổ chức đảng và đảng viên chấp hành nghiêm chỉnh và phối hợp, cộng tác tốt với UBKT khi được kiểm tra. Việc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho các cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên phải bằng nhiều hình thức, nhiều kênh thông tin khác nhau như qua tập huấn, bồi dưỡng về công tác kiểm tra; qua sinh hoạt đảng; qua các phương tiện thông tin đại chúng, kể cả việc tổ chức diễn đàn trao đổi, đối thoại về vấn đề này. Làm được như vậy thì việc nâng cao nhận thức trong Đảng về công tác kiểm tra, giám sát nói chung, kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên có dấu hiệu vi phạm nói riêng sẽ đạt hiệu quả cao hơn.
Hai là, UBKT cần tham mưu với cấp ủy cấp mình chỉ đạo tổng kết việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm ở địa phương, đơn vị mình để rút kinh nghiệm và có chủ trương, biện pháp chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ này một cách sát hợp, có hiệu quả cao hơn. Sao cho, việc kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm trở thành yêu cầu tất yếu, được tiến hành thường xuyên, nhằm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, góp phần thúc đẩy thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng ở từng địa phương, đơn vị. Có như vậy thì mục đích, chất lượng và hiệu quả kiểm tra mới đạt yêu cầu,
Ba là, kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm là nhiệm vụ, trách nhiệm chính của UBKT các cấp. Vì thế, UBKT các cấp phải chủ động xây dựng phương hướng, nhiệm vụ kiểm tra toàn khóa, chương trình, kế hoạch cụ thể hằng năm và chủ động thực hiện theo đúng chương trình, kế hoạch đã đề ra; khắc phục tình trạng trong từng vụ việc cụ thể cũng phải chờ xin ý kiến đồng ý của cấp ủy mới triển khai thực hiện, dẫn đến vừa thụ động, vừa không thực hiện đúng tư tưởng chỉ đạo của công tác kiểm tra là “chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả”.
Bốn là, UBKT và cán bộ kiểm tra phải chủ động khắc phục tâm lý nể nang, né tránh, ngại va chạm; đổi mới việc phát hiện dấu hiệu vi phạm, nhất là qua công tác giám sát và chủ động tiến hành kiểm tra. Đồng thời với làm tốt công tác tư tưởng cho đảng viên và tổ chức đảng được kiểm tra, phải tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc, phương pháp, quá trình kiểm tra. UBKT cấp trên cần tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn UBKT cấp dưới tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. UBKT cấp dưới khi gặp khó khăn, vướng mắc thì phải chủ động báo cáo để UBKT cấp trên kịp thời chỉ đạo, giúp đỡ trong quá trình tiến hành kiểm tra. UBKT các cấp cần chủ động phân loại, lựa chọn những đơn thư tố cáo giấu tên, mạo tên có nội dung cụ thể, con người cụ thể, có căn cứ thẩm tra, xác minh kết hợp với các kênh thông tin khác để quyết định chuyển sang kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm.
Năm là, UBKT các cấp phải tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ kiểm tra cho cán bộ kiểm tra về cách thức phát hiện dấu hiệu vi phạm, nhất là phương pháp thẩm tra, xác minh để làm rõ chứng lý, giúp việc xem xét, kết luận chuẩn xác, xử lý công minh, kịp thời. Cấp ủy các cấp phải tăng cường chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho UBKT cấp mình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. Ban hành quy chế phối hợp và chỉ đạo UBKT chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan trong việc kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng khi có dấu hiệu vi phạm một cách có hiệu quả.
Nhiệm vụ trước mắt của công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ quận Bình Thạnh còn không ít khó khăn, thử thách. Để giải quyết những yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra của công tác kiểm tra, giám sát trong thời gian tới không chỉ là nhiệm vụ của riêng UBKT Quận ủy và cơ sở mà đòi hỏi các cấp ủy đảng, các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên trong toàn Đảng bộ quận xem đây là nhiệm vụ của chính mình, ra sức phát huy những thành tựu đã đạt được trong thời gian vừa qua, khắc phục những khuyết điểm, yếu kém, nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, thúc đẩy quá trình đổi mới, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của Đảng bộ; góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội X Đảng bộ quận nhiệm kỳ 2010 – 2015 đề ra, phấn đấu xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.