Việc đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên ở Đảng bộ thành phố thời gian qua được cho là ngày càng thực chất hơn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, trên thực tế, công tác này hiện vẫn còn một số bất cập, trong đó, nhận thức của một số cấp ủy và đảng viên còn chưa đầy đủ, hệ thống tiêu chí, quy định, phương pháp đánh giá còn chưa chặt chẽ… Để có những nhận định đầy đủ hơn về thực trạng công tác này cũng như định hướng trong thời gian tới, Tạp chí Sổ tay Xây dựng Đảng đã có cuộc trao đổi với đồng chí Ngô Thành Tuấn, Phó Trưởng ban Tổ chức Thành ủy.
* Phóng viên: Thưa đồng chí, xin đồng chí vui lòng có những đánh giá khái quát về công tác phân tích chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên của Đảng bộ thành phố trong nhiệm kỳ vừa qua?
- Đồng chí Ngô Thành Tuấn: Thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) về “nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên”, hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, trong nhiệm kỳ qua, Ban Tổ chức Thành ủy đã tham mưu trình Ban Thường vụ Thành ủy ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể hóa việc tổ chức thực hiện, đánh giá chất lượng đối với tổ chức cơ sở đảng, đảng viên; góp phần tích cực vào việc thực hiện yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng bộ thành phố.
Trong 5 năm qua (2010 – 2014), về đánh giá chất lượng tổ chức đảng bình quân hàng năm có 64,49% tổ chức cơ sở đảng đạt trong sạch, vững mạnh, 27,06% tổ chức cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ, 7,74% tổ chức cơ sở đảng hoàn thành nhiệm vụ và 0,71% tổ chức cơ sở đảng yếu kém. Các tổ chức cơ sở đảng xếp loại yếu kém chủ yếu do có cán bộ chủ chốt vi phạm pháp luật, nguyên tắc quản lý tài sản, tài chính; doanh nghiệp, đơn vị làm ăn không hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh; nội bộ mất đoàn kết; không đảm bảo chế độ sinh hoạt đảng theo quy định Điều lệ Đảng.
Về đánh giá chất lượng đảng viên, bình quân hàng năm có 10,72% đảng viên đủ tư cách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 73,23% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, 15,54% đảng viên hoàn thành nhiệm vụ và 0,49% đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ. Số đảng viên xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ chủ yếu do kỷ luật, vi phạm tư cách đảng viên; không hoàn thành nhiệm vụ; không chấp hành sự phân công, gây mất đoàn kết nội bộ…
Từ năm 2012, qua thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Ban Thường vụ Thành ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo các quận ủy, huyện ủy, đảng ủy cấp trên cơ sở thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đánh giá thực chất tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh.
Các quận ủy, huyện ủy, đảng ủy cấp trên cơ sở đều chú trọng tổ chức hội nghị cán bộ chủ chốt để triển khai các văn bản liên quan để tạo sự thống nhất trong nhận thức và thực hiện. Kết quả kiểm điểm, đánh giá, phân loại chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan, toàn diện, công khai, minh bạch; thể hiện tinh thần tự giác, trách nhiệm của các cấp ủy và từng đảng viên, góp phần từng bước nâng cao chất lượng phân loại tổ chức đảng và đảng viên ngày càng thực chất hơn.
* Nhưng trên thực tế, việc đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên ở các đảng bộ hình như chưa thật sự thống nhất nhau, có nơi được cho là chặt chẽ, có nơi còn khá lỏng lẻo, điển hình nhất là một số cấp ủy cấp trên cơ sở gửi danh sách cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh để Ban Thường vụ Thành ủy biểu dương tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu 3 năm liền, 5 năm liền nhưng khi thẩm định lại thì còn có nhiều mặt hạn chế…
- Có thể nói rằng, công tác đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng, đảng viên đã có nhiều chuyển biến tích cực, kết quả đánh giá phản ánh thực chất với tình hình cơ sở.
Dù vậy, do việc hiểu và vận dụng các tiêu chí đánh giá, các quy định còn khác nhau cũng như nhận thức của các cấp ủy và đảng viên còn chưa thực sự đúng đắn, đầy đủ nên trên thực tế vẫn còn có những biểu hiện chưa thật thống nhất trong công tác phân tích, đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên. Hiện vẫn còn một số mặt tồn tại cần khắc phục là: Thứ nhất, nhận thức của cấp ủy nhiều nơi còn ngại mất thành tích, kết quả đánh giá chưa gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao và thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tỉ lệ cơ sở đảng đạt trong sạch, vững mạnh, đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ ở một số đảng bộ khá cao (trên 90%), trong khi tình hình kinh tế, xã hội, an ninh trật tự, hiệu quả sản xuất kinh doanh tại địa phương, đơn vị có những tồn tại, hạn chế. Thứ hai, một số cấp ủy cấp trên chưa quan tâm đúng mức đến việc chỉ đạo, củng cố kiện toàn, cũng như có biện pháp hỗ trợ tổ chức cơ sở đảng yếu kém, giáo dục giúp đỡ đảng viên vi phạm tư cách. Thứ ba, công tác chỉ đạo, kiểm tra, thẩm định, công nhận tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh chưa được một số cấp ủy cấp trên chú trọng nên có chi bộ, đảng bộ chưa đảm bảo tiêu chuẩn quy định, chưa phản ánh thực chất tình hình, chất lượng tổ chức đảng và đảng viên. Thứ tư, kết quả đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên ở các đảng bộ quận, huyện và cấp trên cơ sở không đều nhau, khoảng cách chênh lệch còn cao, nhất là tỉ lệ tổ chức đảng đạt trong sạch, vững mạnh.
* Đồng chí có thể cho biết đâu là nguyên nhân của tình trạng trên?
- Tôi nghĩ rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế nêu trên. Một là, một số cấp ủy chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng công tác đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng, đảng viên; chưa chú trọng quán triệt, xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện và kiểm tra, giám sát việc thực hiện theo chỉ đạo của Ban Thường vụ Thành ủy về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong quá trình thực hiện. Thứ hai, việc xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng ở một số đảng bộ chưa cụ thể, chưa sát với loại hình, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị. Thứ ba, việc chỉ đạo phối hợp giữa cấp ủy chính quyền, cơ quan chuyên môn, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội ở cơ sở trong đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên ở một số đảng bộ chưa chặt chẽ, còn hình thức, chưa phát huy đầy đủ vai trò giám sát, góp ý của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân. Thứ tư, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số tổ chức cơ sở đảng chưa đáp ứng yêu cầu, chưa thể hiện tốt vai trò hạt nhân chính trị ở cơ sở, chậm phát hiện và chưa chủ động đấu tranh, giải quyết các vụ việc tiêu cực, các vấn đề phát sinh theo chức năng và thẩm quyền, nhất là những vấn đề bức xúc của nhân dân; tình trạng nể nang, ngại đụng chạm trong góp ý xây dựng nội bộ trong thực hiện tự phê bình và phê bình còn phổ biến ở nhiều cơ sở đảng. Việc sơ kết công tác đánh giá phân loại tổ chức cơ sở đảng, đảng viên để rút kinh nghiệm chỉ đạo trong thời gian tới còn hạn chế…
* Thưa đồng chí, trong thời gian tới, để công tác đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên đạt kết quả thực sự tích cực hơn, hiệu quả hơn, các cấp ủy cần quan tâm những vấn đề gì?
- Để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, đồng thời khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên nhằm nâng cao chất lượng đánh giá tổ chức cơ sở đảng và đảng viên ngày càng đi vào thực chất, đề xuất các cấp ủy quan tâm chỉ đạo các tổ chức đảng trực thuộc quan tâm một số vấn đề sau:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc ý nghĩa, mục đích, yêu cầu, nội dung Hướng dẫn số 27-HD/BTCTW ngày 25-9-2014 của Ban Tổ chức Trung ương, Kế hoạch số 121-KH/TU ngày 20-10-2014 của Ban Thường vụ Thành ủy về kiểm điểm tập thể, cá nhân và đánh giá, phân loại chất lượng tổ chức cơ sở đảng, đảng viên hàng năm; chú trọng các giải pháp xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ…
Hai là, chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra các đảng bộ, chi bộ trực thuộc có kế hoạch cụ thể để khắc phục những mặt còn hạn chế của tổ chức đảng, đồng thời tăng cường biện pháp giáo dục, rèn luyện, giúp đảng viên khắc phục thiếu sót, khuyết điểm qua kiểm điểm, phân loại hàng năm; xác định việc đánh giá đúng thực trạng chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên là cơ sở quan trọng để cấp ủy đề ra giải pháp sát đúng để thực hiện có hiệu quả yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Ba là, nghiên cứu, đề xuất quy trình, tiêu chí đánh giá tổ chức cơ sở đảng, đảng viên cụ thể, chi tiết, phù hợp với từng loại hình tổ chức đảng và quy định của Trung ương, Thành ủy. Phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng. Đổi mới công tác đánh giá, xét thi đua của các cấp chính quyền, đoàn thể chính trị - xã hội hàng năm theo hướng thực chất. Khắc phục bệnh thành tích, nể nang, cảm tính trong nhận xét, đánh giá, thẩm định chặt chẽ, đúng tiêu chuẩn; bảo đảm các chi bộ, đảng bộ đạt trong sạch, vững mạnh phải có sự đồng thuận của cán bộ, đảng viên, người lao động và nhân dân ở địa phương, đơn vị.
Bốn là, chỉ đạo tổ chức sơ kết rút kinh nghiệm công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên hàng năm; kịp thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng những cách làm hay, có hiệu quả của các tổ chức cơ sở đảng đạt trong sạch, vững mạnh tiêu biểu.
* Trân trọng cảm ơn đồng chí.