Theo UBND TPHCM, quy hoạch thoát nước TPHCM đến năm 2020 đã được Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 752/QĐ-TTg ngày 19/6/2001 (sau đây gọi là Quy hoạch 752) là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc quản lý đầu tư xây dựng và cải tạo hệ thống thoát nước TP. Tuy nhiên, quy hoạch 752 đã hết thời hạn quy hoạch, trong khi Điều chỉnh Quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 hiện cũng đang thực hiện song song với quy hoạch này. Nếu phải chờ các quy hoạch nêu trên hoàn tất mới thực hiện quy hoạch thoát nước thì một số dự án đã và đang ở giai đoạn kêu gọi đầu tư sẽ không đủ cơ sở pháp lý để tiếp tục thực hiện.

Nhiều dự án đang được thực hiện tại TP có liên quan đến hoặc đấu nối với hệ thống thoát nước mặt đô thị, thu gom và xử lý nước thải sẽ trở nên không đồng bộ, chồng chéo, thậm chí triệt tiêu lẫn nhau nếu không sớm có một Đồ án quy hoạch tổng thể, định hướng thoát nước, thu gom và xử lý nước thải cho các khu vực của TP.

Thời gian gần đây, trước tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, mưa lớn, triều cường cao xảy ra thường xuyên hơn, tình trạng ngập úng tại TPHCM ngày càng gia tăng. TPHCM đang đối mặt với tình trạng ngập úng, ô nhiễm môi trường thường xuyên nên cần sớm triển khai các giải pháp chống ngập úng đồng bộ và kịp thời. Do vậy, việc đồng thời lập quy hoạch thoát nước với Điều chỉnh Quy hoạch chung của TPHCM là rất cấp thiết.

Về tính khả thi, hiện nay, nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1528/QĐ-TTg ngày 14/9/2021, phạm vi quy hoạch đã được xác định là toàn bộ phạm vi địa giới hành chính của TPHCM gồm 22 địa bàn TP, quận, huyện. Như vậy, phạm vi của Quy hoạch thoát nước TPHCM sẽ được xác định toàn bộ phạm vi địa giới hành chính của TPHCM gồm 22 địa bàn TP, quận, huyện, thời hạn của Quy hoạch thoát nước TPHCM sẽ tuân theo thời hạn của Quy hoạch chung TPHCM và được lập cho thời hạn đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

Các quy hoạch liên quan đến Quy hoạch thoát nước TPHCM như: Quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội của TPHCM, Quy hoạch sử dụng đất, Quy hoạch Vùng TPHCM, định hướng phát triển thoát nước đô thị và khu công nghiệp Việt Nam, Quy hoạch hệ thống thoát nước và xử lý nước thì khu vực dân cư, khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, Quy hoạch phòng chống thiên tai và thủy lợi, các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành về thủy lợi, đê điều và phòng chống lũ… đều đã được phê duyệt. Như vậy, các dữ liệu cơ sở cho Đồ án Quy hoạch thoát nước TPHCM đã có sẵn và có giá trị về pháp lý.

Mục tiêu của quy hoạch nhằm cụ thể hóa định hướng phát triển thoát nước TPHCM trong Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TPHCM đến năm 2025 và cập nhật Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về hoạt động thoát nước trên địa bàn TPHCM. Làm cơ sở cho việc triển khai các dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo và nâng cấp hệ thống thoát nước trên địa bàn TPHCM.