Những kỷ vật vô giá

Những ngày tháng 4 giữa phố phường TPHCM quật khởi, chúng tôi tìm đến Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Doanh, cư ngụ tại Phường 5, quận Bình Thạnh, nguyên Phó Tư lệnh Chính trị Quân đoàn 4. Nhìn vẻ bề ngoài thật khác với tuổi 83, trông ông vẫn rất hào sảng và minh mẫn qua hàng chuỗi thông tin, sự kiện và những trận đánh lớn nhỏ, kể cả những lúc cận kề giữa “lằn ranh sinh tử” của ông và đồng đội trong kháng chiến chống Mỹ và bảo bệ biên giới Tây Nam.

Chỉ tay vào tấm bản đồ đã được tặng lại cho Bảo tàng Quân khu 7, ông cho biết đây là chiến lợi phẩm của Sư đoàn 7, một trong 3 sư đoàn được Bộ chỉ huy Miền sử dụng trong Chiến dịch Nguyễn Huệ năm 1972, trên chiến trường miền Đông Nam Bộ thu lại của Không quân Mỹ trong trận quyết chiến Tàu Ô (nay thuộc xã Tân Khai, huyện Hớn Quản, tỉnh Bình Phước). Lúc đó ông là Chính ủy Trung đoàn 141, Sư đoàn 7, trong hơn 150 ngày đánh hạ Tàu Ô (từ ngày 5/4 đến 28/8/1972), đơn vị ông có nhiệm vụ ngăn chặn các mũi phản công, chi viện của địch, tạo điều kiện phối hợp với các đơn vị bạn giải phóng Lộc Ninh và huyện Chơn Thành, tiến tới giải phóng tỉnh Phước Long.

“Nhờ thu được tấm bản đồ quý giá này đã giúp chúng ta tránh được rất nhiều tổn thất từ các đợt không kích của Không quân Mỹ, đồng thời thay đổi chiến thuật, cách đánh phù hợp để tấn công địch. Trong thời bình, tấm bản đồ còn có giá trị phục vụ công tác dò tìm mộ liệt sĩ” - Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Doanh, nhớ lại.

Với người lính đặc công, Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Lê Mạnh Hùng, nguyên Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn Đặc công 198, thuộc Binh chủng Đặc công, thường trú tại số nhà 163/13, đường Bùi Quang Là, Phường 12, quận Gò Vấp, thì chiếc máy ảnh hiệu Mi-no-ta của Nhật Bản được mua từ những năm 1960, đến ông là người thứ 3 sử dụng luôn được nâng niu, gìn giữ, bởi nó đã giúp ông và đồng đội làm nên những chiến công huyền thoại gắn liền với lực lượng đặc công biệt động. “Không thể nói bằng lời được mà anh phải dùng máy ảnh, để chụp được địa hình, chụp những con người, còn khi tác nghiệp thì đòi hỏi phải cải trang, lúc thì làm anh thợ ảnh, nhà báo, nhà văn… để cho phù hợp với từng nhiệm vụ. Chỉ có khi nào chuẩn bị đánh thì nhận được mệnh lệnh của cấp trên, cùng với mật khẩu và những thông tin của người cần gặp để thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận chuyển giao vũ khí, đạn dược đến các địa điểm an toàn” – Đại tá Lê Mạnh Hùng chia sẻ.

Tấm bản đồ thu lại được của Không quân Mỹ trong trận chiến Tàu Ô

Lan tỏa giá trị, mong muốn những kỷ vật sống mãi với thời gian

Sau nhiều lần hiến tặng cho các bảo tàng, giờ đây những kỷ vật còn lại chỉ là dây thắt lưng đã sờn, tấm vải dù, chiến lợi phẩm thu được của Mỹ dùng để gói hàng tiếp tế lương thực; chiếc cặp da đựng tài liệu mật, tấm bản đồ, máy ảnh, luôn được các người lính năm xưa xem như báu vật, nay được trao tặng lại cho Bảo tàng Quân khu 7, thể hiện tình cảm và tâm huyết trọn đời của những người lính một thời xông pha trận mạc.

Ẩn chứa bên trong những hiện vật đã nhuốm màu thời gian ấy là sự yêu thương, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi giữa những người đồng đội, đồng chí; bao nỗi nhớ khôn nguôi, sự kính trọng, hiếu thảo của những người con với các bậc sinh thành; tình cảm thủy chung son sắt của người chồng với vợ, người cha với con. Và ở đó có cả máu, nước mắt, sự hy sinh, cùng những hoài bão, ước mơ và nghị lực phi thường của một thời tuổi trẻ hiến dâng cho đất nước, cho cuộc sống bình yên, hạnh phúc hôm nay.

Đại tá Lê Mạnh Hùng tặng máy ảnh (như người bạn thân thiết) của ông cho Bảo tàng Quân khu 7

“Nói không tiếc thì không phải, nhưng tôi nghĩ rằng giờ mình đã già rồi, sẽ không có điều kiện để bảo quản giữ gìn tốt nhất, nếu chỉ giữ trong phạm vi của gia đình thì ít người biết đến, còn khi đã được giới thiệu đến bảo tàng sẽ có nhiều người biết đến. Đặc biệt, thông qua các hiện vật, khẳng định với các thế hệ sau rằng, chúng tôi đã đánh và thắng Mỹ, được đổi rất nhiều máu xương của đồng đội” - vị tướng già Nguyễn Ngọc Doanh nghẹn lòng xúc động.