Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt cho biết, về độ tuổi, thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ  trong thời bình (Điều 8), một số ý kiến đề nghị nâng độ tuổi và thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ cho phù hợp với dự kiến nâng độ tuổi nghỉ hưu; một số ý kiến đề nghị giảm độ tuổi và thời hạn tham gia dân quân tự vệ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định độ tuổi tham gia dân quân tự vệ  cơ bản kế thừa Luật dân quân tự vệ hiện hành, đã thực hiện ổn định và thực tế không phải tất cả công dân trong độ tuổi đều được tuyển chọn tham gia dân quân tự vệ. Ngoài ra, việc quy định kéo dài độ tuổi và thời hạn nhằm khắc phục một số nơi thiếu người để tổ chức đơn vị dân quân tự vệ và thu hút công dân có kinh nghiệm, khả năng vào phục vụ trong dân quân tự vệ. Mặt khác, nhu cầu tuyển chọn công dân vào dân quân tự vệ không lớn. Nếu tăng độ tuổi lên 5 năm và kéo dài thời hạn đến hết độ tuổi lao động sẽ không phù hợp với hoạt động quốc phòng, quân sự, phát sinh chi phí quản lý công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm, nghĩa vụ bắt buộc phải thành lập đơn vị tự vệ trong các doanh nghiệp

Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Lý Tiết Hạnh (Bình Định) bày tỏ thống nhất với quy định chung về độ tuổi là công dân nam từ 18 tuổi đến hết 45 tuổi và công dân nữ từ 18 tuổi đến 40 tuổi tham gia dân quân tự vệ. Tuy nhiên, với quy định trong trường hợp tình nguyện tham gia dân quân tự vệ thì kéo dài đến hết 50 tuổi đối với nam và hết 45 tuổi đối với nữ, đại biểu cho rằng không nên quy định tùy nghi có thể dẫn đến phức tạp trong tổ chức thực hiện.

Đại biểu Lý Tiết Hạnh kiến nghị cần quy định rõ độ tuổi thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ đối với lực lượng tự vệ của các cơ quan đơn vị có tính ổn định về nhân sự theo quy định của Bộ luật Lao động, bởi số lượng cán bộ, công chức, viên chức sử dụng hàng năm của đa số lực lượng cơ quan, tổ chức không có sự biến động nhiều. Bên cạnh đó, đại biểu Lý Tiết Hạnh cũng đề nghị ban soạn thảo trên cơ sở nghiên cứu đánh giá tác động toàn diện về độ tuổi đối chiếu với Bộ luật Lao động đang được sửa đổi, để quy định cho phù hợp nhằm tận dụng được trình độ chuyên môn cao đối với lực lượng dân quân tự vệ, đặc biệt là những lĩnh vực như phòng không, pháo binh, y tế…

Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội bày tỏ băn khoăn về việc thành lập lực lượng dân quân tự vệ trong các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Các ý kiến cho rằng, trong những năm qua, việc thành lập đơn vị tự vệ trong doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp FDI gặp rất nhiều khó khăn, hạn chế. Nhiều doanh nghiệp không mặn mà với việc thành lập đơn vị tự vệ mà tập trung lo cho sản xuất. Nhiều chủ doanh nghiệp cho rằng, việc đảm bảo an ninh trật tự là trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Quang cảnh phiên làm việc sáng 28/10

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, lực lượng chính quyền địa phương chỉ chủ yếu tập trung công tác đảm bảo an ninh trật tự bên ngoài. Trong phạm vi của mình, doanh nghiệp phải có trách nhiệm tổ chức lực lượng để đảm bảo an ninh trật tự đặc biệt trong điều kiện hiện nay, tình trạng an ninh trật tự rất phức tạp. Mặt khác, trong trường hợp cần huy động lực lượng để đảm bảo giải quyết vấn đề trong toàn khu vực như trộm cướp, cháy nổ, phòng chống khắc phục thiên tai…, các doanh nghiệp phải có trách nhiệm cử lực lượng tham gia, phối hợp, đảm bảo điều kiện thực hiện nhiệm vụ.

Theo đại biểu Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa), với sự đa dạng các loại hình doanh nghiệp thì việc tổ chức tự vệ nhất là tự vệ trong doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài gặp rất nhiều khó khăn. "Tuy nhiên, không vì khó khăn mà không tổ chức tự vệ trong doanh nghiệp, vì việc tổ chức tự vệ có ý nghĩa quan trọng để xây dựng nền quốc phòng toàn dân, kết hợp phát triển kinh tế-xã hội với củng cố quốc phòng-an ninh nhất là trong điều kiện Chính phủ phấn đấu mục tiêu đạt 1 triệu doanh nghiệp trong thời gian tới và có xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng lao động sản xuất công nghiệp, dịch vụ, giảm lao động nông nghiệp. Nếu không quy định tổ chức tự vệ trong doanh nghiệp sẽ không cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013, xây dựng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp", đại biểu Cầm Thị Mẫn nhấn mạnh.

Cũng trong phiên làm việc sáng 28/10, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã báo cáo về công tác đối ngoại của Nhà nước năm 2019.