
Thiệp chúc Tết kết hợp nét truyền thống – hiện đại. (Ảnh: Quốc Việt)
(Thanhuytphcm.vn) – Tết Nguyên đán là dịp để gia đình sum họp, ngồi lại bên nhau và gửi cho nhau những lời chúc tốt đẹp. Nhìn lại, với Tết xưa, để chúc cho nhau thì chúng ta phải đến tận nhà, nói với nhau những lời ý nghĩa, hy vọng năm mới thành công. Vì vậy, lời chúc Tết ngày ấy không chỉ để xã giao, mà còn mang giá trị của tình nghĩa, của tấm lòng. Tuy nhiên, với xã hội tiến bộ ngày nay, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ, sự bùng nổ của Internet, mạng xã hội đã làm thay đổi phần nào thói quen chúc Tết xưa, bởi không cần phải đến tận nhà, nhiều người vẫn có thể gửi lời chúc Tết từ xa thông qua tin nhắn SMS, gọi điện thoại, đặc biệt thông qua ứng dụng chúc Tết trực tuyến dễ dàng, thuận tiện.
Có lẽ, bắt kịp xu thế này, nhiều nhà cung cấp dịch vụ nội dung số nhận thấy có khả năng khai thác doanh thu cao nên đã vào cuộc bằng cách “chế” ra nhiều câu chúc hay, độc đáo để khách hàng cứ thế mà chuyển tiếp. Cụ thể, chỉ vài lần click chuột, những câu chúc “số” đã được chia sẻ nhanh trên mạng xã hội, 1 share 10, 10 share 100, 100 share 1000… Kết quả có nhiều tấm thiệp trùng nhau làm nhiều người ngán ngại, chỉ liếc sơ là xóa, không đọc.
Do đó, việc thao tác đơn giản, tương tác dễ dàng, thậm chí có sẵn nội dung lời chúc đã làm cho ý nghĩa, giá trị của việc chúc Tết mất đi trong không gian số hóa.
Công nghệ phát triển nhằm phục vụ cuộc sống con người, công nghệ được tạo ra giúp chúng ta trong công việc, giải trí và trao đổi thông tin thuận tiện, nhất là vào dịp lễ, Tết, nhờ công nghệ, việc chúc Tết cũng dễ dàng hơn, những tin nhắn gửi tới những người yêu thương. Dù cho có cách nửa vòng trái đất chúng ta vẫn có thể gửi đến họ, chứ không cần viết thư tay và chờ đợi hàng tháng trời.
Khi Internet 3G, 4G xuất hiện đã tác động mạnh đến việc chuyển mình của công nghệ truyền thông đa phương tiện. Nếu trước đây những dịch vụ trò chuyện (chat) hay thoại trực tuyến (chat audio) chỉ dừng lại ở mức âm thanh, hình ảnh và chữ thì ngày nay, với các ứng dụng trao đổi thông tin đa phương tiện miễn phí như Viber, Facebook, Zalo được tích hợp âm thanh, hình ảnh, video cực kỳ phong phú, sinh động đã cho ra đời một loại hình chúc Tết mới - “thiệp điện tử” và nhanh chóng được cộng đồng mạng chia sẽ không chỉ ngày Tết Nguyên đán mà còn trong các ngày lễ khác như: Tết dương lịch, ngày Phụ nữ Việt Nam, 8/3…
Tuy nhiên, điều đáng nói là những tấm thiệp đa phương tiện ấy đến với người được chúc chỉ bằng một cú click chuột rất vô tư. Rất nhiều người đã bấm “like” như một hành động xã giao chứ không phải vì thích bởi không ai có thể thích, có thể xúc động khi nhận những lời chúc chung chung, dành cho mọi người kiểu như chúc cho có. Thậm chí, những lời chúc có phần khiếm nhã vì gửi không đúng đối tượng.
Công nghệ không có lỗi, công nghệ giúp chúng ta gần nhau hơn, đặc biệt là mạng xã hội. Qua đó tạo kênh liên lạc thông minh, kết nối mọi người và trong ngày tết hiện đại, mạng xã hội càng đóng vai trò quan trọng hơn cả. Những tấm thiệp sẽ càng được nhân thêm niềm vui khi chúng được chia sẻ với nhiều người thông qua thông qua cơ chế gửi thông điệp nhóm. Điều này rất có ích trong truyền thông, học tập, nghiên cứu nhưng đừng lạm dụng nó để gửi thiệp chúc mừng với loại thiệp “phong trào”!
Trong cuộc sống hiện đại, việc gửi tặng cho nhau những tấm thiệp điện tử trong từng thời điểm thích hợp vẫn có thể làm người nhận xúc động khi người gửi mang cả tình cảm, tấm lòng vào lời chúc. Chỉ có những lời chúc chân thành mới đem lại hạnh phúc thực sự cho người được chúc. Và chỉ có sự quan tâm đến nhau thực sự thì chúc Tết hay chúc nhau các dịp lễ qua tin nhắn, qua mạng xã hội (vì không có cơ hội đến với nhau) mới thật sự là sự kết hợp tuyệt vời giữa một truyền thống tốt đẹp có từ xa xưa với công nghệ hiện đại.
Vậy nhưng, công nghệ cũng làm người ta xa nhau hơn nếu bản thân lời chúc ấy chứa đựng sự hời hợt, đại khái và chung chung. Và hơn hết, trong dòng chảy phát triển công nghệ ngày nay đã tác động sâu sắc đến sự phát triển văn hóa. Vì vậy, để hòa mình vào sự phát triển chung, văn hóa qua thao tác chúc nhau trong không gian số cần được hiểu một cách đúng đắn, bởi ẩn chứa trong đó sự kết nối giữa truyền thống và hiện đại để hôm nay ngày Tết vẫn có những giá trị riêng của nó.